Države regiona treba da se vrate svojoj evropskoj kući, usvajanjem evropskih sistema vrijednosti. Ako EU balkansko pitanje ne prepozna, onda će prostor za strateške političke manipulacije prepoznati drugi, poruka je predsjednika Crne Gore Mila Đukanovića, javlja Anadolu Agency (AA).
U Budvi je danas u toku drugi dan 2BS Foruma, koji je okupio visoke zvaničnike regije, kao i stručnjake za bezbjednost i međunarodne odnose.
Na predsjedničkom panelu, gdje su izlaganja imali predsjednici Crne Gore i Kosova Milo Đukanović i Hašim Tači, fokus je bio na regionalnim odnosima i perspektivi regije. I dok Đukanović ističe da su i danas žive ideje velikodržavnih nacionalizama, kosovski predsjednik Tači poziva EU da bude spremnija da brže primi države Balkana, jer će u suprotnom, snažiti ideje koje su u suprotnosti sa evropskim integracijama.
Predsjednik Crne Gore Milo Đukanović istakao je da je sada sasvim očigledno da kada je Crna Gora u pitanju, ali i region, da su na putu prekretničkog pokušaja povratka „svojoj evropskoj kući“.
„Smatram da je ključni problem to što je ovaj region predugo izbijao iz onoga što su bili savremeni tokovi evropske i evroatlantske civilizacije. To je dovelo do prije svega ekonomskog zaostajanja, a ekonomsko zaostajanje porađa sve ono što su posljedice, počev od netolerancije, zaključno sa ratnim sukobima u kojima ta netolerancija kulminira kroz pokušaje vjerskog ili etničkog istrebljenja. Šta je izlaz? Izlaz je razvoj, ekonomski i demokratski. Strateški kurs da bi smo taj razvoj povratili jeste povratak svojoj evropskoj kući, evropskom sistemu vrijednosti. Ključni cilj je dostizanje evropskog kvaliteta života“, rekao je Đukanović.
Zato, po njegovom mišljenju, ovo nije samo balkansko pitanje, već evropsko i evroatlantsko.
„Jer ja doživljavam svaki kutak Evrope zonom prioritetnog interesa EU i NATO-a. Ako mi ga tako ne prepoznamo iz NATO-a i EU, govorim u prvom licu množine, znam da Crna Gora nije u EU, ali je jasno deklarisala namjeru i ako mi to ne prepoznamo, onda će to kao prostor za svoje strateške političke manipulacije prepoznati i prepoznaju drugi“, rekao je Đukanović.
Crnogorski predsjednik je ipak pozvao na dodatni oprez.
„Nemojte da se zanosimo da je ovaj region definitivno i superiorno krenuo putem usvajanja evropskog i evroatlantskog sistema vrijednosti. Ta borba je veoma aktuelna. Svi smo pomislili da smo nakon Dejtonskog sporazuma 1995. godine pobijedili ideje velikodržavnih nacionalizama u regionu. Kao što vidimo, nismo. Mi smo ih pobijedili u jednoj borbi, ali taj rat nije završen. Taj velikodržavni nacionalizam, njegova ideja je vrlo živahna ai ona se kao što vidimo ciklično obnavlja“, istakao je Đukanović.
Predsjednik Crne Gore Hašim Tači poručio je da njegova zemlja naporno radi na zatvaranju pojedinih pitanja koja opterećuju regiju.
„U obavezi smo da se krećemo brže, bolje. Kosovo je jedna uspješna priča. Priznale su nas 167 zemalja, ali i dalje je puno posla pred nama. Prepreke se mogu prevazići. Najveći dio nezadovoljstva ide prema EU. Frustrira me taj strogi stav prema Kosovu. Usvojili smo sve tražene propise, ali nismo dobili viznu liberalizaciju. To izaziva nezadovoljstvo među građanima“, kazao je Tači.
Zato, poziva EU da bude brža i odlučnija.
„Region više nije u periodu Dejtona, niti su Kosovo i Srbija u periodu Rambujea. Nikada bolje prilike nismo imali da zatvorimo sva otvorena pitanja kao sada. EU u tome treba da bude spremnija da nas primi brže. EU nikada neće biti potpuna bez zemalja Zapadnog Balkana“, poručio je Tači.
On je još istakao da se građani Kosova pitaju da li ih EU želi, s obzirom da ni nakon tri godine nema vizne liberalizacije.
„Uvijek imaju nešto važnije, izbori u jednoj ili drugoj članici. Svaki izvještaj o napretku govori o ranoj fazi ovoga i onoga, kopiranje izvještaja iz 2008. i 2009. godine. Sve dok EU bude kasnila, snažiće se ideje koje nisu u skladu sa evroatlantskim integracijama“, zaključio je Tači.