Povodom Nacrta zakona o izmjenama i dopunama Zakona o policiji i unutrašnjim poslovima RS-a, a koje predviđaju mogućnost “legendiranja”, odnosno skrivanja identiteta stranih policijskih službenika i obavještajaca potpisom direktora Policije RS-a, kontaktirali smo Ured visokog predstavnika (OHR) u BiH.
Članom 7. stavovima (5), (6) i (7) ovog Nacrta, kojeg je utvrdila Vlada RS-a i koji će se pred zastupnicima u Narodnoj skupštini RS-a naći na sjednici 16. aprila, direktno se krši Ustav BiH, Zakon o krivičnom postupku i Evropska konvencija o ljudskim pravima te se, primjera radi, otvara mogućnost skrivanja identiteta ruskih ili srbijanskih obavještajaca tokom provođenja aktivnosti u našoj zemlji.
Uzimajući u obzir da je ovo pitanje u direktnoj nadležnosti OHR-a, upravo smo toj instituciji poslali upit.
– Ured visokog predstavnika nema ništa dodati na jučerašnju zajedničku izjavu kojoj se pridružio i OHR – kratko su nam kazali iz te institucije.
U jučerašnjoj zajedničkoj izjavi ambasada SAD-a, Njemačke i Velike Britanije te OHR-a o nacrtima zakona u RS-u se, podsjećanja radi, ističe da “politički lideri u BiH trebaju provesti reforme koje zemlju približavaju demokratskim normama i evropskim standardima”. Nedavne inicijative i retoriku u RS-u, dodaje se, vide kao udaljavanje od tih standarda.
Međutim, u zajedničkoj se izjavi u potpunosti referiraju na Zakon o javnom redu i miru i Zakon o javnom okupljanju. O Nacrtu zakona o izmjenama i dopunama Zakona o policiji i unutrašnjim poslovima RS-a – ni riječi.
To zakonsko rješenje također podrazumijeva i uvođenje rezervnog sastava policije, što stručnjaci smatraju za militarizaciju entitetske policije. Iz OHR-a su povodom uvođenja rezervnog sastava policije prije nekoliko dana kazali da “zajedno sa partnerima u međunarodnoj zajednici razmatraju ovo pitanje”.
Na upit Faktora iz novembra 2018. godine, kada je pokrenuta inicijativa da se Zakonom o policiji i unutrašnjim poslovima RS-a uvede rezervni sastav policije i kada je bilo vrijeme da se adekvatnom reakcijom izvrši pritisak na zvaničnike u tom bh. entitetu, iz OHR-a nam je odgovoreno da “ne može komentirati hipotetičke namjere”. Danas, kada je “hipotetička situacija” prerasla u konkretan Nacrt zakona koji će, izvjesno je, biti usvojen na narednoj sjednici Narodne skupštine RS-a, OHR očiglednu militarizaciju entitetske vojske još “razmatra sa partnerima u međunarodnoj zajednici”.
Svojevremeno je i entitetski referendum za OHR bio “hipotetička kategorija”, sve dok jedan takav nije organiziran u entitetu RS. Umjesto konkretnih mjera i adekvatnih sankcija za kršenje civilnog aspekta Dejtonskog mirovnog sporazuma, o kojem upravo visoki predstavnik vodi računa, javnost je dobila iskazanu duboku zabrinutost i deklarativne oštre osude.